Đau dây thần kinh hông ở nam giới mắc nhiều hơn nữ giới và gặp hầu hết trong độ tuổi lao động. Bệnh đau dây thần kinh hông làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và qua đó ảnh hưởng đến khả năng lao động.
Nguyên nhân gây bệnh
Ngàv nav, nhờ tiến bộ cùa khoa học kỹ thuật mà việc chẩn đoán bằng cận lâm sàng như chụp bao rễ thần kinh bằng thuôc càn quang tự tiêu, điện cơ dồ, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ… và điều trị bệnh đau dây thần kinh hông có nhiều thuận lợi ích trước đây. Đau dây thần kinh hông (còn gọi là đau dây thần kinh tọa) chủ yếu là đau các rễ thần kinh vùng thắt lưng (từ L5 đến cùng 1) và thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng. Đặc điểm của bệnh là đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh hông. Đường đi của dâv thần kinh nàv bắt dầu từ thắt lưng (L5) đi xuống mông dọc theo hai mặt sau của đùi xuống cẳng chân rồi có thể xuvên ra ngón cái, ngón út (còn tùy thuộc vào rễ bị dau là L3 hav cùng 1).
Dấu hiệu nhận biết bệnh nổi bật nhất là triệu chứng đau: đau lưng sau đó là đau dâv thần kinh hông.
Đau thường xuất hiện khi làm việc gắng sức như nhấc một vật nặng bồng đau nhói vùng thắt lưng, những giờ sau đó và những ngày sau có thể đau tăng lên và bắt dầu lan xuống mông, xuống chân theo đường đi của dây thần kinh hông. Tính chất đau cũng có khác nhau, đôi khi đau âm ỉ nhưng có khi đau dữ dội. Ngay cả khi ho, hắt hơi hoặc cúi gập người xuống cũng đau. Ban đêm thường đau tăng lên nhưng khi nằm nghỉ ngơi, đầu gối hơi co lại thì đau có thể giảm và bệnh nhân thấy dễ chịu hơn. Ngoài đau có thể thấy tê cóng, dấu hiệu kiến bò hoặc như ai đó dùng kim châm phía bờ ngoài bàn chân chéo qua mu bàn chân đến ngón cái hoặc ngón út. Khi sờ vào vùng thắt lưng thấy cơ lưng phản ứng cứng. Cột sống mất đường cong sinh lý bình thường. Bệnh nhân có tư thế ngay lưng, vẹo người để chống đỡ với triệu chứng đau.
Căng dây thần kinh hông: Người thầy thuốc có thê dùng một trong các nghiệm pháp đơn giản sau đây:
Cho người bệnh nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng, bàn tay thầy thuốc đỡ hai chân bệnh nhân lên (đầu gối người bệnh phải thắng) rồi từ từ nâng lên khỏi mặt giường nếu đau thì chỉ nâng lên được một góc độ nhất định, nếu bệnh nhân đã thấy đau, từ từ nâng chân lên thì càng thấv đau tăng, không chịu đựng được (góc nâng lên càng nhỏ mức độ đau càng nhiều).
Bệnh nhân ngồi trên giường, hai chân duỗi thắng, cúi đầu xuống, 2 ngón tav trỏ sẽ sơ vào hai ngón chân cái: nêu bệnh nhân thấy đau nhiều ờ lưng mông, thì rất khó sờ được ngón chân. Muốn sờ được ngón chân ngườii bệnh phải gập đầu gối lại.
Hậu quả: Có thê chỉ xảy ra một bên nhưng cũng có trường hợp bệnh xảv ra hai bên tùy theo nguyên nhân, ví dụ lao cột sống, thoát vị đĩa đệm giữa, ung thư. Có thể đau cấp tính hoặc đau mạn tính.
Thể đau cấp tính: Người bệnh đau dữ dội trong vài ngày, vài tuần có khi lâu hơn và khi dùng thuốc giảm đau sẽ có tác dụng, vì vậy khi dùng thuốc mà không có tác dụng thì cần được hội chẩn để có hướng điều trị khác.
Thể mạn tính: Bệnh không được điều trị dứt điểm từ đầu thì có thể trở thành mãn tính, khi đó người bệnh thấy hay đau âm ỉ ở vùng mông và vùng thắt lưng. Ngoài ra, bệnh có thể tiến triển thành liệt nhẹ hoặc teo cơ.
>> Tham khảo: bài thuốc trị viêm loét dạ dày
Cách phòng chống bệnh đau dây thần kinh hông?
Không mang vác nặng, đặc biệt là khi mang, vác vật nặng không đúng tư thế (tư thế bị lệch). Khi có hiện tượng dây thần kinh hông bị đau, đặc biệt là sau khi mang vác vật nặng, lệch tư thế cần đên cơ sở y tế đê được khám chữa xác đinh, không tự tiện kéo, năn hoặc Icìm các động tác thô bạo khác. Khi đã bị đau cần được đi khám chuyên khoa thần kinh và tuân thủ các chỉ dẫn điều trị. Điều trị theo nguyên nhân là tốt nhất.
Do vậy biện pháp tìm nguyên nhân chính xác là rất quan trọng. Muốn làm được điều này bệnh nhân cần đên khám ở cơ sở y tế chuyên khoa thần kinh để có hương điều trị đúng. Điều trị theo triệu chứng giảm đau, hạn chế làm căng dây thần kinh hông. Trong giai đoạn cấp tính ngươi bệnh nên nằm yên trên giường có nệm cứng, phắng dùng một chiếc gối đặt vào khoeo chân làm cho đầu gối hơi gập lại để làm chùng dây thần kinh hông, dộng tác này giúp giảm dau đáng kể trong cơn đau cấp tính.
Đây chỉ là biện pháp tình thế giải quyết giảm đau khi cơn cấp tính, tiếp theo là phải đến cơ sờ y tế để được chuẩn đoán và điều trị đúng phác đồ. Đối với loại bệnh mạn tính nên tập thế dục nhẹ nhàng, đúng động tác. Có thể điều trị bằng kết hợp đông Tây y (xoa bóp, bấm huyệt, thủy châm, điện châm, thuôc đắp, thuốc Liêm…) nhưng phải do thầy thuôc đông hoặc lương y khám và điều trị.
>> Xem thêm: bài thuốc đông y chữa đau mỏi lưng
