Loét bàn chân tiểu đường là một trong những biến chứng của bệnh tiểu đường thường gặp ở đầu các xương bàn chân, ngón chân cái, gót chân, các vết chai ở chân, giữa các ngón chân. Vậy các phòng ngừa và điều trị loét bàn chân tiểu đường như thế nào? Các bạn cùng tìm hiểu trong bài viết này để biết thêm thông tin về loét bàn chân tiểu đường nhé!
Contents
1. Tại sao bệnh tiểu đường bị loét bàn chân?
Bệnh lý thần kinh ngoại biên hay còn gọi là tổn thương dây thần kinh và bệnh thiếu máu cục bộ chi dưới (giảm lưu thông máu đến chi) do bệnh động mạch ngoại biên chính là nguyên nhân gây loét bàn chân tiểu đường.
Bệnh thần kinh ngoại biên
Lượng đường huyết cao làm tổn thương các dây thần kinh ngoại biên. Khi dây thần kinh bị tổn thương, bệnh nhân sẽ không cảm nhận được độ nóng, lạnh hoặc đau ở bàn chân. Vết cắt hoặc vết lở loét ở bàn chân, vết bỏng do nước nóng hoặc tiếp xúc với nhiệt độ quá lạnh khi không được chú ý đến có thể bị nhiễm trùng và lở loét.
Bệnh thần kinh ngoại biên cũng làm yếu cơ và mất phản xạ, đặc biệt là ở mắt cá chân. Điều này cũng có thể dẫn đến các dị tật ở chân như chân vòng kiềng, bàn chân hình tam giác và bàn chân hình búa. Các dị tật này lại góp phần gây ra áp lực bất thường ở bàn chân (gót và dưới đáy chân), dẫn đến các vết chai chân, vết thương, vết loét, mụn nước.
Bệnh động mạch ngoại biên
Bệnh đái tháo đường cũng làm hỏng các mạch máu bằng cách gây bệnh động mạch ngoại biên (PAD), bao gồm tình trạng viêm, xơ vữa hay làm cứng động mạch. Hậu quả là việc lưu thông máu trong động mạch bị hạn chế. Khả năng cung cấp oxy, glucose và các chất dinh dưỡng cho các mô tại vị trí tổn thương, nhất là vùng loét chân bị giảm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và chậm lành vết thương.
Nguy cơ mắc bệnh động mạch ngoại biên ở người đái tháo đường cao hơn gấp 2-8 lần so với người bình thường. Khoảng một nửa trong số bệnh nhân bị loét bàn chân có liên quan đến bệnh động mạch ngoại biên.
2. Các mức độ loét bàn chân tiểu đường
Mức độ nghiêm trọng của các vết loét có thể được phân loại theo độ sâu vết loét hoặc là theo giai đoạn tiến triển. Có nhiều hệ thống phân loại khác nhau trong đó phân loại của Đại học Texas là hệ thống được sử dụng rộng rãi nhất.
| Độ sâu của vết loét | Giai đoạn tiến triển |
| Độ 0: Vết thương trước và sau khi phẫu thuật | Vết thương sạch |
| Độ 1: Vết thương nông, ngoài da, không thâm nhập vào xương, khớp, gân. | Vết thương nhiễm trùng |
| Độ 2: Vết thương thâm nhập vào gân nhưng chưa làm ảnh hưởng đến xương khớp | Vết thương bị thiếu máu cục bộ |
| Độ 3: Vết thương sâu thâm nhập và xương, khớp, gân. | Kết hợp đồng thời nhiễm trùng và bệnh thiếu máu cục bộ |
3. Phuơng pháp điều trị vết loét bàn chân tiểu đường thế nào?
Loét bàn chân tiểu đường rất có thể tiến triển thành viêm mô tế bào, loét nhiễm trùng hoặc viêm tủy xương nếu không được phát hiện điều trị đúng cách và kịp thời.
Vì vậy khi bị loét bàn chân do bệnh tiểu đường, bạn cần được điều trị bằng kháng sinh để chống nhiễm trùng càng sớm càng tốt. Với các trường hợp chân bị loét, nhiễm trùng nặng, thì can thiệp phẫu thuật nạo vét vùng tổn thương hoặc cắt bỏ xương bị nhiễm trùng sẽ được áp dụng để có thể đảm bảo an toàn tính mạng cho người bệnh.
Dưới đây là các biện pháp thường được áp dụng để chăm sóc vết loét chân cho bệnh nhân tiểu đường:
- Loại bỏ các vùng da dày sừng, hoại tử hoặc đã bị nhiễm trùng nặng và không thể phục hồi
- Vệ sinh vết loét và thay băng hàng ngày cho bệnh nhân
- Sử dụng thuốc kháng sinh điều trị loét bàn chân, ví dụ như Cephalexin, clavulanate kali, amoxicillin, moxifloxacin và clindamycin.
- Sử dụng liệu pháp tế bào, yếu tố tăng sinh, áp lực âm để tăng tốc độ lành vết thương.
- Giảm áp lực vùng bị loét bằng cách cho bệnh nhân đeo các dụng cụ chăm sóc chân đặc biệt như đóng nẹp, bó bột chuyên dụng hoặc cho ngồi xe lăn.
4. Phòng ngừa biến chứng loét bàn chân tiểu đường
Khi mắc bệnh tiểu đường bạn phải luôn cảnh giác với tình trạng loét bàn chân. Cách tốt nhất là chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa loét nhiễm trùng bàn chân do tiểu đường dưới đây:
Chăm sóc bàn chân hàng ngày
Mỗi ngày, bạn hãy dành thời gian để rửa chân bằng nước ấm và xà phòng có độ pH trung tính. Lưu ý, không ngâm quá 5 phút trong nước và phải lau khô bàn chân, các kẽ chân sau khi rửa.
Nếu da bàn chân bị khô, nứt nẻ, bạn có thể bôi kem dưỡng ẩm nhưng nhớ tránh thoa vào các vùng dễ chảy mồ hôi như kẽ chân. Ngoài ra, cần chọn giày từ chất liệu mềm, không bó sát chân để tránh việc cọ xát mạnh làm trầy xước da. Trước khi mang giày cần kiểm tra bên trong có dị vật không và đeo tất sạch.
Vì tiểu đường sẽ làm giảm khả năng nhận biết cơn đau chính vì vậy người bệnh cần thường xuyên kiểm tra xem chân mình có xuất hiện các vết thương, vết lở loét hay không để xử lý kịp thời. Bạn cũng cần chú ý đến các triệu chứng loét bàn chân như:
- Thay đổi màu da và nhiệt độ da chân.
- Bàn chân và mắt cá chân bụ sưng lên.
- Da nứt nẻ nhiều, đặc biệt là ở quanh gót chân.
- Chân có mùi hôi khó chịu và không biến mất sau khi rửa sạch.
- Chảy nước từ bàn chân làm bẩn tất khi đi.
Kiểm soát tốt đường huyết
Đây là cách giúp người bệnh giảm nguy cơ gặp biến chứng tiểu đường ở chân. Theo đó, người bệnh sẽ cần thực hiện đúng các chỉ dẫn của bác sĩ nhất là trong việc dùng thuốc. Đồng thời có chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, không nhịn ăn nhưng cũng không nên ăn nhiều các loại thực phẩm có chứa nhiều chất bột đường.
Bổ sung sản phẩm chuyên biệt cho biến chứng
Tổn thương mạch máu, thần kinh là gốc rễ gây ra tình trạng loét bàn chân tiểu đường và nhiều biến chứng khác. Vì vậy, bổ sung các sản phẩm chuyên biệt cho biến chứng tiểu đường có tác dụng bảo vệ tính toàn vẹn của mạch máu thần kinh và cũng là giải pháp được các chuyên gia đánh giá cao.
Loét bàn chân tiểu đường là một trong những biến chứng thường gặp và nguy hiểm nhất do tiểu đường gây ra. Thế nhưng bệnh nhân hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng tránh được biến chứng này nếu được điều trị và ngăn ngừa sớm.
